Hoe kan ik mijn persoonlijke klimaatvoetafdruk inzichtelijk maken?

Er zijn veel tools te vinden op het internet waarmee je een grove indicatie kan krijgen van je persoonlijke klimaatvoetafdruk. Voorbeelden zijn de "Voetafdruktest" van het Wereld Natuur Fonds, "Mijn Verborgen Impact" van Think Big Act Now of de "Footprint Calculator" van Global Footprint Network. Verlies je echter niet teveel in details: het is niet mogelijk om precies te berekenen wat jouw voetafdruk is. Gebruik de resultaten als kompas: bepaal zelf met welke onderdelen van jouw leefstijl jij de grootste impact hebt en met welke veranderingen je het grootste positieve verschil kunt maken. Veel succes!

#voetafdruk

Voor het berekenen van jouw klimaatvoetafdruk zijn veel hulpmiddelen beschikbaar. Hieronder vind je meer uitleg daarover en ook calculators die je kunnen helpen om een grove indicatie te krijgen van jouw klimaatvoetafdruk.

CO2 of ecologische impact?

Er is geen eenduidige wetenschappelijke definitie van wat een persoonlijke klimaatvoetafdruk precies is. Er zijn daarmee dus ook veel verschillende methodes om een voetafdruk te bepalen, met behoorlijke uiteenlopende resultaten tot gevolg (Matustika 2021). En er is een belangrijk verschil tussen een CO21 voetafdruk en een ecologische voetafdruk. In het eerste geval gaat het louter om de hoeveelheid CO2 die jij uitstoot met jouw leefstijl – waarmee vervolgens eventueel bepaald kan worden of jouw leefstijl past binnen gestelde doelen, zoals de afspraken uit het Parijs Klimaatakkoord (2015). Bij een ecologische voetafdruk gaat om de impact die jij met jouw leefstijl hebt op de aarde en haar hulpbronnen – vervolgens kan bepaald worden of jouw leefstijl past binnen de draagkracht van onze planeet.

De draagkracht van de planeet wordt vaak benaderd via het veelomvattende en bekende ‘planetary boundaries’ raamwerk van het Stockholm Resilience Institute (Rockström e.a. 2009). Daarin zijn negen grenzen gedefinieerd die de mensheid niet zou moeten overschrijden om de Aarde op lange termijn leefbaar te houden. Deze planetaire grenzen laten zien dat het belangrijk is naar meerdere impacts te kijken, en niet alleen naar CO2-uitstoot.

Voetafdrukcalculators

Met de drie calculators hieronder kun je grofweg uitrekenen welk beslag jij op de planeet legt met de manier waarop jij leeft. Deze hulpmiddelen kijken niet alleen naar CO2-uitstoot, maar ook naar andere soorten impacts op de planeet, zoals water, landgebruik en grondstoffen. Dat levert een completer beeld op en geeft jou meer perspectief tot handelen. Dit is slechts een kleine greep uit het bredere aanbod van voetafdrukcalculators.

  1. Voetafdruktest van het Wereld Natuur Fonds
  2. Mijn Verborgen Impact van Think Big Act Now
  3. Footprint Calculator van Global Footprint Network

Een belangrijke kanttekening bij het uitrekenen van jouw voetafdruk is dat er veel calculators beschikbaar zijn, die allemaal een ander resultaat zullen opleveren. De calculators gebruiken allemaal een eigen methode, gebaseerd op diverse aannames. Ook is het knap lastig om verschillende impacts zoals landgebruik en CO2-uitstoot met elkaar te vergelijken. Ze hebben allebei een ander effect.

Tot slot

Het is heel nuttig en belangrijk om je klimaatvoetafdruk in kaart te brengen. Meer inzicht kan leiden tot handelen. Verlies je echter niet teveel in details: het is niet mogelijk om precies te berekenen wat jouw klimaatvoetafdruk is. Dat komt doordat de diverse calculators verschillende rekenmethodes hanteren en ook verschillende aannames maken, die nooit helemaal op jou van toepassing zijn. Daarom is het verstandig om deze calculators vooral te zien als inspiratie om anders te handelen. Gebruik de resultaten als kompas: bepaal zelf met welke onderdelen van jouw leefstijl jij de grootste impact hebt en met welke veranderingen je het grootste positieve verschil kunt maken. Veel succes!

Full disclosure: Mark is verbonden aan Think Big Act Now als trainer en spreker.

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Vraag gesteld door: Erik (27), Enschede

Dit antwoord is geschreven door: Mark Kauw

Reviewer: Robert Harmsen

Redacteur: Boris van Meurs

Gepubliceerd op: 19 februari 2021

[1] RIVM - ReCiPe 2016 v1.1 A harmonized life cycle impact assessment method at midpoint and endpoint level (2016) https://pre-sustainability.com/legacy/download/Report_ReCiPe_2017.pdf

[2] J. Matuštík & V. Kočí - What is a footprint? A conceptual analysis of environmental footprint indicators https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652620348770

[3] Rockström et al. - Planetary Boundaries: Exploring the Safe Operating Space for Humanity (2009) https://www.ecologyandsociety.org/vol14/iss2/art32/

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.