Wat is de impact van plastic en verpakkingen op het milieu?

Plastics en verpakkingen worden vaak uit olie geproduceerd. Naast gebruik van olie resulteert dit ook in grote hoeveelheden CO₂-uitstoot. Veel verpakkingen en plastic materialen worden eenmalig gebruikt en daarna weggegooid. Door hergebruik en recycling kan materiaal behouden blijven en hebben ze minder impact op materiaalgebruik en CO₂-uitstoot. Helaas komt niet al het materiaal terecht bij afvalverwerking, maar komt een deel ook in de natuur door het gedrag van mens en industrie. Dit kan resulteren in verlies van biodiversiteit, microplastics in mens, dier en milieu, maar ook verlies van waardevol materiaal. Plastics horen toegepast te worden waar ze het meest geschikt zijn, maar ze horen niet in het milieu terecht te komen.

#bioplastics #microplastics #recycling #afval #circulaire economie

Plastics zijn zeer nuttige materialen met veel positieve eigenschappen waardoor bijvoorbeeld voeding beter bewaard kan worden of producten lichter en/of sterker gemaakt kunnen worden. Helaas zijn er ook negatieve aspecten, zoals bijvoorbeeld milieuvervuiling, het gebruik van fossiele grondstoffen, CO₂-emissies bij productie en de vorming van microplastics. De impact van plastics op het milieu is vrij breed en wordt uitgebreid behandeld in vele artikelen en rapportages, o.a. in een white paper van TNO (zie referentie [1]).

Picture1.png

Plastic wordt gemaakt van aardolie, maar er zijn alternatieven

De meeste plastics worden gemaakt van fossiele grondstoffen, namelijk Aardolie. Dit is geen duurzame bron. Bovendien komt bij omzetting van aardolie naar plastic veel CO₂ vrij door de benodigde processen. Het gevolg op milieu is dus uitputting van natuurlijke bronnen en het vrijkomen van broeikasgassen.

Er zijn ook bio-gebaseerde plastics (bioplastics), gemaakt van biomassa of CO₂. Voordeel van deze is dat CO₂ gebruikt wordt in plaats van vrijkomt. Hoe ze het best kunnen worden toegepast hangt van de benodigde eigenschappen van het materiaal af.

Plastics horen niet thuis in het milieu

Veel verpakkingen en gebruiksartikelen zijn gemaakt van kunststoffen. Helaas hebben deze vaak een korte levensduur (worden eenmalig gebruikt) en belanden dan bij het restafval of in het milieu vanwege het gedrag van mens en industrie. Plastics horen niet thuis in het milieu, bodem, water of lucht. Dat heeft een negatief effect op de biodiversiteit en zorgt voor vervuiling. Bovendien ontstaan door afbraak, gebruik en slijtage van kunststofproducten microplastics, die ook weer een negatief effect kunnen hebben op het milieu, dier en mens.

R-strategieën

Zodra plastics in het afval terecht komen kunnen er ook milieugevolgen zijn, aangezien nu nog het grootste deel verbrand wordt en dat resulteert weer in meer CO₂-emissies. In Nederland wordt op dit moment ongeveer 30% van het ingezamelde plastic afval op een of andere manier gerecycled [1]. Er wordt veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van nieuwe strategieën om dit percentage omhoog te krijgen. Dit gebeurt aan de ene kant door minder plastics te gebruiken (minder materiaal, beste gebruik van materiaal op basis van eigenschappen) en aan de andere kant door beter in te zamelen, te sorteren en betere recycling methodes toe te passen. Dit zijn de zogenaamde R-strategieën refuse & rethink, reduce, reuse, repair, recycling & recover.

We moeten richting circulaire plastics gaan zodat meer materiaal in de keten kan blijven en er minder impact op milieu is door CO₂ uitstoot en microplastics. Er zijn veel manieren om dat te realiseren waar alle partijen hun steentje aan moeten bijdragen [1].

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Deze vraag is beantwoord door: Pieter Imhof
Reviewer: Wina Crijns-Graus
Redacteur: Kevin Helfer
Gepubliceerd op: 9 november 2022
Wat vond je van dit antwoord? Geef ons je mening!

[1] TNO, 2022 https://www.tno.nl/nl/over-tno/nieuws/2020/11/routekaart-naar-circulaire-plastics/

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.