Terwijl de wereldeconomie afgelopen jaar flink groeide, bleef de uitstoot van het broeikasgas CO₂ ongeveer gelijk, zo meldde het Internationaal Energie Agentschap vorige week. Is dit het grote keerpunt, waarna de mondiale uitstoot zal beginnen af te nemen?
Dit komt door factoren die op de achtergrond de groei van de CO₂-uitstoot structureel hebben afgeremd, zoals de dalende kosten van duurzame energie. De prijs van wind en zon is wereldwijd spectaculair gedaald, en in Noord-Amerika ook de kosten van gas. Als gevolg hiervan is het gebruik van steenkool op veel plekken afgenomen.
Afbeelding door Julia Volk via Pexels
Bovendien wordt sinds het Parijsakkoord in verschillende landen ook gericht klimaatbeleid gevoerd. Als gevolg van beide factoren hebben veel rijke landen al enige tijd een dalende CO₂-uitstoot - terwijl de economie gewoon groeit.
In ontwikkelingslanden wordt ook in toenemende mate duurzame energie geproduceerd, maar de vraag naar energie stijgt in die landen nog sneller. Het gebruik van olie en steenkool gaat daar dus ook omhoog, met extra uitstoot tot gevolg.
Het positieve nieuws is dat de CO₂-uitstoot wereldwijd veel minder snel groeit dan de economische activiteit. Maar om het doel van Parijs te halen, zullen de mondiale emissies juist sterk moeten dalen. En daar zijn we zeker nog niet.
Als de CO₂-uitstoot eenmaal daalt, gaat dan ook de wereldwijde temperatuur weer omlaag? Helaas, nee. De temperatuur wordt niet direct beïnvloed door de uitstoot, maar door de concentratie van CO₂, in de atmosfeer. En die is grotendeels cumulatief: zolang de uitstoot hoog blijft, loopt dit niveau steeds verder op.
Het is goed mogelijk dat we onder de huidige emissietrend nog steeds uitkomen op een opwarming boven de 3 graden - veel meer dan in Parijs is afgesproken: De wereld krijgt dan te maken met forse gevolgen van klimaatverandering.
Om de temperatuurstijging onder de 1,5 graad te houden, moet de mondiale uitstoot in de komende tien jaar sterk afnemen, en voor 2050 (netto) nul bereiken.
“ Voor trendbreuk is ambitieuzer beleid nodig ”
Die daling zal niet vanzelf komen. Er is nu geen sprake van een knik - en emissies gaan niet zomaar dalen. Als het huidige beleid in de wereld onveranderd blijft, verwachten wetenschappers dat de CO₂-emissies wereldwijd zullen blijven stijgen.
Dat zal wel een schommelende lijn kunnen zijn. Mocht bijvoorbeeld de uitbraak van het COVID-19 een negatief effect hebben op de economie in China, dan zou het mij niet verbazen als de mondiale emissies dit jaar opnieuw niet stijgen. Maar om ze structureel omlaag te krijgen is echt wereldwijd ambitieuzer beleid nodig.
Voor die beleidsomslag zijn de ingrediënten inmiddels wel aanwezig: de daling van de kosten van onder meer hernieuwbare energie, energieopslag en elektrisch vervoer heeft het mogelijk gemaakt om in de toekomst de uitstoot te verlagen. Maar dan moeten we die kans dus wel benutten.
Dit artikel is eerder verschenen op nu.nl/klimaatvraag en is hier, met kleine aanpassingen, opnieuw gepubliceerd met expliciete toestemming van de auteur en nu.nl.
Gepubliceerd op: 14 oktober 2020
[1] Artikel op nu.nl https://www.nu.nl/klimaat/6031605/klimaatvraag-heeft-de-co2-uitstoot-zijn-hoogste-punt-bereikt.html
©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
