Wat is klimaatmigratie en wie lijden er het meeste onder?

Klimaatmigratie gaat over de relatie tussen klimaatverandering en migratie. Migratie wordt meestal veroorzaakt door verschillende factoren en klimaatverandering is daar één van. De meeste mensen die getroffen worden door klimaatverandering gaan niet ver weg. Het zijn vaak relatief arme mensen die wonen in landen die hard worden getroffen door klimaatverandering, zoals Bangladesh.

#klimaatmigratie #bevolkingsstromen

klimaatmigratie_banner

Klimaatmigratie is een opkomend maar nog steeds betwist begrip. Het verwijst naar de relatie tussen klimaatverandering en migratie, een onderwerp waar de laatste jaren veel onderzoek naar wordt gedaan. Zijn mensen bijvoorbeeld gedwongen te migreren naar een ander gebied, of zelfs een ander land, als ze worden getroffen door een droogte of een storm of als de zee steeds dichterbij komt?

Er bestaat een verband tussen klimaatverandering en migratie maar deze is meestal niet direct. Of mensen gaan migreren hangt van veel af: worden er maatregelen getroffen om de huizen van de zee te beschermen; willen ze wel weg; kunnen ze wel ergens heen; zijn er misschien andere redenen waardoor ze al eerder vertrekken?

Het is vaak lokaal en treft tot nu toe voornamelijk de meest kwetsbare groepen

De mensen die tot nu toe het hardst getroffen worden door klimaatverandering wonen voornamelijk in landen waar weinig middelen zijn om mensen goed te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Ook zijn het vaak de armere groepen in de samenleving. Tegelijkertijd heeft onderzoek uitgewezen dat de allerarmsten soms niet in staat zijn om te migreren omdat ze niet genoeg geld en contacten hebben om naar een veiligere plek te verhuizen.
Ook is er steeds meer bewijs dat laat zien dat veel mensen niet weg willen, omdat ze zich sterk verbonden voelen aan hun woonomgeving.

In Bangladesh wonen de meest kwetsbare groepen direct aan de rivier of de kust, deels omdat daar het land goedkoper is. Zij moeten nu al hun huis vaak verplaatsen als gevolg van oever-erosie of een orkaan. Vaak gaan ze niet ver, want ze hebben niet veel middelen en voelen zich verbonden aan hun woonplaats. Dat is dus klimaatmigratie. Het is vaak lokaal en treft tot nu toe voornamelijk de meest kwetsbare groepen.

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Dit antwoord is geschreven door Ingrid Boas.

Reviewer: Kees van der Geest

Redacteur: Arfor Houwman

Gepubliceerd op: 14 december 2020

[1] Ayeb-Karlsson, Sonja, Kees van der Geest, Istiakh Ahmed, Saleemul Huq, and Koko Warner. "A people‐centred perspective on climate change, environmental stress, and livelihood resilience in Bangladesh." Sustainability Science 11, no. 4 (2016): 679-694. https://link.springer.com/article/10.1007/s11625-016-0379-z

[2] Black, Richard, W. Neil Adger, Nigel W. Arnell, Stefan Dercon, Andrew Geddes, and David Thomas. "The effect of environmental change on human migration." Global environmental change 21 (2011): S3-S11. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2011.10.001

[3] Boas, Ingrid. “Social networking in a digital and mobile world: the case of environmentally-related migration in Bangladesh.” Journal of Ethnic and Migration Studies 46, no. 7 (2020), 1330-1347. https://doi.org/10.1080/1369183X.2019.1605891

[4] Farbotko, Carol, Elaine Stratford, and Heather Lazrus. "Climate migrants and new identities? The geopolitics of embracing or rejecting mobility." Social & Cultural Geography 17, no. 4 (2016): 533-552 .

[5] Wiegel, Hanne, Ingrid Boas, and Jeroen Warner. "A mobilities perspective on migration in the context of environmental change." Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change 10, no. 6 (2019): e610. https://doi.org/10.1002/wcc.610

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.