Hoe is het beschikbare aardgas verdeeld over verschillende gebruikersgroepen in Nederland?

Van al het aardgas dat we in Nederland gebruiken gaat 20% naar woningen. Het aardgasgebruik zal in alle sectoren omlaag moeten, in woningen zal het niet sneller gaan dan gemiddeld. Kortom, de verdeling zal ongeveer hetzelfde blijven, omdat alle sectoren minder gas gaan gebruiken. In 2050, zal de CO₂-uitstoot door aardgasverbruik voor alle sectoren verdwenen moeten zijn. Dat betekent dat niemand meer aardgas zal gebruiken (de enige uitzondering is als de CO₂ wordt afgevangen en ondergronds opgeslagen).

#energietransitie #aardgas

Gegevens over het aardgasverbruik in Nederland worden verzameld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en door o.a. Eurostat in overzichtelijke energiebalansen weergegeven [1]. De laatste beschikbare complete gegevens zijn voor 2019. In dat jaar verbruikte Nederland 1342 petajoule (PJ) aardgas. Eén PJ vertegenwoordigt een bepaalde hoeveelheid energie en is ongeveer gelijk aan 30 miljoen kubieke meter aardgas. Daarvan werd 270 PJ (20%) gebruikt voor verwarming in woningen. Het grootste deel (35%) van het Nederlandse aardgasverbruik gaat naar elektriciteitscentrales die stroom en warmte produceren. Een deel van de stroom die opgewekt wordt in elektriciteitscentrales gaat overigens ook naar de woningen. Andere belangrijke verbruikssectoren zijn de industrie (24%), de dienstensector (9%) en de landbouw (7%), voornamelijk glastuinbouw.

In het kader van het Klimaatakkoord is er concreet beleid gemaakt voor 2030. Dit beleid is door een aantal organisaties onder leiding van het Planbureau voor de Leefomgeving doorgerekend [2]. Deze organisaties verwachten dat het aardgasgebruik in woningen daalt naar 234 PJ. Het totale aardgasverbruik daalt echter nog sneller, onder andere in elektriciteitscentrales. Daardoor is het aandeel van woningen in het totale aardgasverbruik in 2030 iets hoger dan het nu is. Dat kan natuurlijk nog veranderen als de komende jaren het beleid wordt aangescherpt.

pexels-photo-266896.jpeg

Afbeelding via Pexels

Het is ook mogelijk om wél aardgas te gebruiken en de CO₂ die bij verbranding ontstaat af te vangen en op te slaan

Klimaatneutraal

Over de lange termijn zijn geen concrete afspraken gemaakt. Wel is vastgelegd in de Klimaatwet dat de uitstoot van CO₂, het belangrijkste broeikasgas, in 2050 met 95% teruggebracht moet zijn ten opzichte van 1990. De Europese Unie gaat nog wat verder: alle broeikasgasuitstoot moet netto nul zijn. In de praktijk betekent dit de CO₂-uitstoot door verbranding van aardgas vrijwel nul moet zijn, in alle sectoren.

Dat betekent niet per se dat er geen aardgas meer verbruikt mag worden. Het is ook mogelijk om wél aardgas te gebruiken en de CO₂ die bij verbranding ontstaat af te vangen en op te slaan, bijvoorbeeld in de ondergrond door het zogenaamde carbon capture and storage. Dat kan alleen op grote schaal, bijvoorbeeld in de industrie. Maar ook is het mogelijk om uit aardgas waterstof te maken en de CO₂ af te vangen. Dit noemen we blauwe waterstof. Dit waterstof kan dan onder andere aan woningen geleverd worden. Het is niet nu al te zeggen hoe de verdeling in 2050 zal zijn. Als er dan nog aardgas wordt gebruikt, dan zal de koolstof afgevangen moeten worden, en daar zijn meer kosten aan verbonden. Als je voorbeelden wilt zien van hoe een energiesysteem er bij 95% reductie uit zou kunnen zien, dan zou je eens kunnen kijken naar het onderzoek van TNO [3].

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Dit antwoord is geschreven door Kornelis Blok
Reviewer: Anne Jo Visser
Redacteur: Boris van Meurs
Gepubliceerd op: 21 mei 2021​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

[1] Eurostat (2019). Energy Balances, versie voor Nederland. Geraadpleegd op 11 maart 2021 https://ec.europa.eu/eurostat/web/energy/data/energy-balances

[2] PBL (2020). Klimaat- en Energieverkenning 2020. Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag. https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2020-klimaat-en-energieverkenning2020-3995.pdf

[3] Scheepers, M., A. Faaij, R. van den Brink (2020). Scenario’s voor klimaatneutraal energiesysteem. Whitepaper, TNO, Den Haag. https://repository.tno.nl/islandora/object/uuid:1dda9056-3272-4764-8dea-12fb0dc830e7

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.