Hoeveel kunnen zonnepanelen op daken bijdragen aan de vergroening van de Nederlandse stroom?

Verschillende studies schatten de hoeveelheid stroom die met zonnepanelen op daken kan worden opgewekt heel verschillend in: het totale potentieel ligt tussen 17.600 en 143.600 gigawatt-uur per jaar, wat neerkomt op 15% tot meer dan 120% van het huidige jaarlijkse Nederlandse totale stroomverbruik. Dat verbruik kan wel enorm gaan toenemen bijvoorbeeld vanwege meer warmtepompen en elektrische auto’s. Ook als we heel veel zonnepanelen kunnen installeren, moeten we zonnepanelen op daken gebruiken als onderdeel van een bredere groene stroomvoorziening, aangezien zonnepanelen niet noodzakelijk overal de goedkoopste optie voor groene stroom zijn en omdat de zon niet altijd schijnt.

#hernieuwbare energie #zonnepanelen #groene energie

Volgens een studie uit 2019 [1] heeft Nederland circa 283 km2 aan dakoppervlak dat geschikt is voor zonnepanelen (zogenaamd technisch potentieel). Daarmee kan ongeveer 17.600 gigawatt-uur (GWh) per jaar worden opgewekt [1]. Dat is ruwweg net zoveel als 5.5 miljoen woningen per jaar gebruiken [2] en zo’n 15% van het huidige totale Nederlandse verbruik van ongeveer 120.000 GWh (alle sectoren, dus niet alleen voor woningen) [3]. Een andere studie [4] schat het bruikbare dakoppervlak op 400 km2 waarmee ongeveer 51.100 GWh kan worden opgewekt, en een nog een andere studie [5] schat het bruikbare dakoppervlak in op 920 km2 waarmee dan 143.600 GWh kan worden opgewerkt.

Woningen en utiliteitsbouw (kantoren, fabrieken, etc.) hebben elk ruwweg de helft van het aandeel in deze totalen, met een totaal van 544 km2 dakoppervlak op woningen en 606 km2 op utiliteitsbouw in Nederland [5]. Wat hiervan gebruikt kan worden hangt sterk af van hoeveel we bereid zijn om te betalen voor het installeren van zonnepanelen.

pexels-scott-webb-137602.jpg

Afbeelding door Scott Webb via Pexels.com

De verschillen in de resultaten van deze studies komt door de aannames en methoden waarmee het potentieel berekend wordt. Als het werkelijke potentieel ergens tussen deze 17.600 en 51.100 GWh ligt, zullen we het grootste deel van onze groene stroom op een andere manier moeten opwekken, bijvoorbeeld met windturbines, ook als we alle geschikte daken vol zetten met zonnepanelen.

Ook als we meer kunnen opwekken dan we in totaal per jaar nodig hebben, dan nog varieert de hoeveelheid opgewekte zonnestroom, net als windenergie, sterk met het weer (bewolkt vs. helder) en het seizoen (winter vs. zomer) [6]. Als we het overgrote deel van onze elektriciteit met zon en wind willen opwekken moeten we die elektriciteit langdurig (weken- en maandenlang) kunnen opslaan.

Ook als we meer kunnen opwekken dan we in totaal per jaar nodig hebben, dan nog varieert de hoeveelheid opgewekte zonnestroom, net als windenergie, sterk met het weer en het seizoen.

Daarnaast kan het Nederlandse stroomverbruik wel eens enorm gaan toenemen vanwege bijvoorbeeld meer warmtepompen en elektrische auto’s, met schattingen die uiteenlopen van 150.000 tot wel 300.000-400.000 GWh per jaar [5]. Hiermee wordt de mogelijke bijdrage van zonnestroom evenredig kleiner.

Ter vergelijking: in 2020 werd in Nederland ongeveer 7910 GWh opgewekt met zonnepanelen [7], maar dat is inclusief zonnepanelen die niet op daken staan (bijvoorbeeld op landbouwgrond). Hiermee heeft Nederland in recente jaren een inhaalslag gemaakt vergeleken met omringende landen [7], maar het potentieel voor zonnepanelen op daken is nog lang niet uitgeput.

Picture 1.png

Figuur 1: Opgewekte zonnestroom in Nederland, België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk en Spanje van 1985-2020. [8]

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Deze vraag is gesteld door Oscar Donck (29), Ispra
Deze vraag is beantwoord door: Oscar van Vliet
Reviewer: Emile Chappin
Redacteur: Juhi Nagori
Gepubliceerd op: 4 februari 2022
Wat vond je van dit antwoord? Geef ons je mening!

[1] Bódis, K., Kougias, I., Jäger-Waldau, A., Taylor, N., & Szabó, S. (2019). A high-resolution geospatial assessment of the rooftop solar photovoltaic potential in the European Union. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 114. https://doi.org/10.1016/j.rser.2019.109309

[2] Gemiddeld energieverbruik (middelgrote woning) https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/inzicht-in-je-energierekening/gemiddeld-energieverbruik/

[3] Trends in Nederland 2019 - Economie – Cijfers – Energie https://longreads.cbs.nl/trends19/economie/cijfers/energie/

[4] Planbureau voor de Leefomgeving & DNV GL. (2014). Het potentieel van zonnestroom in de gebouwde omgeving van Nederland. https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2014-dnv-gl-het-potentieel-van-zonnestroom-in-de-gebouwde-omgeving-van-nederland_01400.pdf

[5] Wijnand van Hooff, Taco Kuijers, Robin Quax en Jaap Witte (2021). Ruimtelijk potentieel van zonnestroom in Nederland. TKI Urban Energy en Generation Energy https://www.topsectorenergie.nl/sites/default/files/uploads/Urban%20energy/publicaties/Ruimtelijk%20potentieel%20van%20zonnestroom%20in%20Nederland.pdf

[6] K. van der Wiel, H. C. Bloomfield, R. W. Lee, L. P. Stoop, R. Blackport, J. A. Screen, et al. (2019). The influence of weather regimes on European renewable energy production and demand, Environmental Research Letters, Vol. 14, Issue 9 https://doi.org/10.1088/1748-9326/ab38d3

[7] Solar power generation. Our World in Data, gebaseerd op BP Statistical Review of World Energy & Ember https://ourworldindata.org/grapher/solar-energy-consumption?tab=table&country=ESP~BEL~DNK~DEU~FRA~GBR~NLD

[8] Our World in Data, gebaseerd op BP Statistical Review of World Energy & Ember .

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.