Wanneer zijn de consequenties van klimaatverandering groot genoeg dat we onze levensstijl echt veranderen?

De consequenties van klimaatverandering zijn soms moeilijk te bevatten omdat de gevolgen vaak geleidelijk, en ver weg zijn. Persoonlijke ervaringen met extreem weer, zoals een hittegolf of een overstroming, kunnen het gevoel van urgentie versterken, maar vaak is dit niet genoeg voor klimaatactie. Mensen veranderen pas hun levensstijl als zij het gevoel hebben dat ze invloed hebben op de klimaatcrisis, dat ze concreet iets kunnen doen, en dat ze er niet alleen voor staan.

#levensstijl #levensstijlverandering #gedrag #klimaatactie

De consequenties van klimaatverandering zijn soms moeilijk te bevatten omdat de gevolgen vaak ver weg zijn, zowel in afstand als in tijd. Dat wil zeggen, de gevolgen gebeuren vaak niet bij ons in de buurt, en de ergste gevolgen komen in de toekomst. Daarnaast zijn de consequenties van klimaatverandering vaak geleidelijk. De temperatuur gaat langzaam omhoog, en het weer wordt langzaam onvoorspelbaarder en extremer.

Hierdoor kan het zijn dat mensen de grootte van het probleem niet zien, en daardoor minder geneigd zijn hun levensstijl te veranderen.

pexels-karolina-grabowska-5412187.jpg

Afbeelding door Karolina Grabowska via Pexels

Des te meer mensen klimaatverandering als persoonlijk relevant zien, hoe meer zij de ernst van klimaatverandering erkennen. Zo kan het persoonlijk ervaren van de consequenties van klimaatverandering ervoor zorgen dat mensen het probleem als belangrijker zien.

Mensen wiens huis is overstroomd, geloven bijvoorbeeld meer dat klimaatverandering echt is en dat het ernstige gevolgen kan hebben. Zulke veranderingen in denken zorgen ervoor dat mensen actiever worden voor het klimaat en dat zij veranderingen doorvoeren in hun levensstijl.

Als mensen bijvoorbeeld hun buren zien recyclen of fietsen, wordt dit soort gedrag steeds meer gezien als normaal

Toch is het zien van (grote) consequenties zelden genoeg. Sterker nog, in Nederland zijn steeds meer mensen zich bewust dat klimaatverandering grote consequenties heeft. Maar behalve dat mensen het probleem zien, is het ook belangrijk dat mensen het gevoel hebben dat ze invloed hebben op de klimaatcrisis, dat ze concreet iets kunnen doen, en dat ze er niet alleen voor staan. Anders zijn klimaatacties onwaarschijnlijk.

Daarnaast is het belangrijk dat levensstijlveranderingen mogelijk worden gemaakt, bijvoorbeeld met behulp van wetgeving en beleid, en dat zulke veranderingen zichtbaar en breed worden gesteund en uitgevoerd.

Door mensen te informeren over de acties die zij kunnen ondernemen tegen klimaatverandering, zoals meer plantaardig eten en meer tweedehands kopen, krijgen mensen meer het gevoel dat zij een positieve bijdrage kunnen leveren aan het bestrijden van de klimaatcrisis. Verder is het cruciaal dat men ziet dat andere mensen, maar ook bedrijven en overheden, bezig zijn met het klimaat en dit belangrijk vinden.

Als mensen bijvoorbeeld hun buren zien recyclen of fietsen, wordt dit soort gedrag steeds meer gezien als normaal. Hierdoor is de kans groter dat zijzelf ook meer gaan recyclen of fietsen. Door actie te ondernemen voor het klimaat draag je daarom niet enkel direct bij aan het verminderen van het probleem, maar ook aan het motiveren en stimuleren van anderen.

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Dit antwoord is geschreven door Karlijn van den Broek

Reviewer: Thijs Bouman

Redacteur: Joseline Houwman

Gepubliceerd op: 8 december 2020

[1] Albright & Crow (2019). Beliefs about climate change in the aftermath of extreme flooding. Climatic Change, 155(1), 1-17. https://doi.org/10.1007/s10584-019-02461-2

[2] Clayton et al. (2015). Psychological research and global climate change. Nature Climate Change, 5(7), 640-646. https://doi.org/10.1038/nclimate2622

[3] Farrow, Grolleau & Ibanez (2017). Social norms and pro-environmental behavior: A review of the evidence. Ecological Economics, 140, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2017.04.017

[4] Spence, Poortinga & Pidgeon (2012). The psychological distance of climate change. Risk Analysis: An International Journal, 32(6), 957-972. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.2011.01695.x

[5] Steg & Vlek (2009) Encouraging pro-environmental behaviour: An integrative review and research agenda. Journal of environmental psychology, 29(3), 309-317. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2008.10.004

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.