Hoe heeft corona klimaatverandering beïnvloed?

gedragsverandering maatschappelijke gevolgen

De directe impact van corona is beperkt. De uitstoot van CO₂ (emissies) is in 2020 ongeveer 6-7% afgenomen, maar dit effect was tijdelijk: na 2020 zijn de emissies weer toegenomen. Het gevolg is een iets minder snelle stijging van de CO₂-concentratie in de atmosfeer en dat heeft een heel klein effect op klimaatverandering op de lange termijn (misschien 0,01 graden Celsius). Voor het bereiken van de klimaatdoelen van Parijs is veel meer CO₂-reductie noodzakelijk. Mogelijke indirecte effecten van de pandemie zouden kunnen komen van de herstelprogramma’s en mogelijke blijvende gedragsverandering. In de herstelprogramma’s is het aandeel ‘groen’ meestal vrij beperkt (en daarmee dus ook het effect op klimaatverandering). Ook het effect op gedragsverandering is vrij beperkt gebleken: in 2021 en 2022 zijn de emissies wereldwijd gestegen.

#coronacrisis #klimaatverandering #broeikasgassen

De coronapandemie heeft een sterk effect gehad op menselijke activiteiten in 2020 en 2021: mensen werkten gedeeltelijk thuis, er was veel minder verkeer en vooral minder vliegverkeer. Terwijl de uitstoot van broeikasgassen in het voorjaar van 2020 aanzienlijk lager was dan normaal (in de orde van 17% wat betreft CO₂), was de wereldwijde impact in 2020 uiteindelijk een CO₂-emissiereductie van zo'n 6-7% ten opzichte van 2019 [2, 6, 7, 8,]. De impact op totale broeikasgasuitstoot is minder goed bekend, maar zal gezien het grote aandeel van CO₂ in dezelfde orde van grootte, maar iets kleiner, zijn. Na 2020 is de economie verder hersteld. Daarmee is ook de uitstoot weer toegenomen, met als gevolg dat in 2021 de emissies alweer de hoogste ooit waren [7]. De effecten op de lange termijn zijn nog enigszins onzeker. Het lijkt er bijvoorbeeld op dat mensen in bepaalde beroepen nog steeds meer vanuit huis werken. Maar alles bij elkaar genomen lijkt de coronapandemie geen grote structurele veranderingen te hebben veroorzaakt. Dat zou betekenen dat de pandemie slechts tot een tijdelijke daling van broeikasgasemissies heeft geleid en dus loopt de totale uitstoot maar iets achter op de verwachte uitstoot als er geen coronapandemie was geweest [3, 5]. Daarmee is de klimaatimpact zeer beperkt: misschien een iets lagere stijging van de temperatuur ten opzichte van de eerdere voorspellingen in de orde van 0,01 graad Celsius in de toekomst [4].

Afbeelding door Anna Shvets via pexels.com

Tijdens de coronapandemie zijn wel grote investeringen aangekondigd om van de pandemie te herstellen. Deze zogenaamde herstelpakketten boden een unieke kans om de toekomstige ontwikkeling van infrastructuur, het energiesysteem en landgebruik te bepalen [1, 3]. Hoewel de herstelpakketten in bepaalde regio's (onder meer Europa) inderdaad gebruikt worden voor een bepaalde mate van vergroening, gaat dit aanzienlijk minder ver dan was voorgesteld. In de meeste landen is het aandeel "groen" in de herstelpakketten zeer beperkt.

Al met al lijkt de coronapandemie er toe geleid te hebben dat de broeikasgasemissies tijdelijk verlaagd zijn, maar er is geen sprake van een trendbreuk.

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Deze vraag is beantwoord door: Detlef van Vuuren
Reviewer: Guus Velders
Redacteur: Juhi Nagori
Gepubliceerd op: 15 november 2022
Wat vond je van dit antwoord? Geef ons je mening!

[1] Andrijevic, M., Schleussner, C.-F., Gidden, M. J., McCollum, D. L., & Rogelj, J. (2020). COVID-19 recovery funds dwarf clean energy investment needs. Science, 370(6514), 298-300. https://doi.org/10.1126/science.abc9697

[2] Crippa, M., Guizzardi, D., Muntean, M., Solazzo, E., Schaaf, E., Monforti-Ferrario, F., Banja, M., Olivier, J., Grassi, G., Rossi, S., & Vignati, E. (2021). GHG emissions of all world countries, 2021 Report, EUR 30831. https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC126363

[3] Dafnomilis, I., Chen, H. H., den Elzen, M., Fragkos, P., Chewpreecha, U., van Soest, H., Fragkiadakis, K., Karkatsoulis, P., Paroussos, L., de Boer, H. S., Daioglou, V., Edelenbosch, O., Kiss-Dobronyi, B., & van Vuuren, D. P. (2022). Targeted Green Recovery Measures in a Post-COVID-19 World Enable the Energy Transition [Article]. Frontiers in Climate, 4, Article 840933. https://doi.org/10.3389/fclim.2022.840933

[4] Jones, C. D., Hickman, J. E., Rumbold, S. T., Walton, J., Lamboll, R. D., Skeie, R. B., Fiedler, S., Forster, P. M., Rogelj, J., Abe, M., Botzet, M., Calvin, K., Cassou, C., Cole, J. N. S., Davini, P., Deushi, M., Dix, M., Fyfe, J. C., Gillett, N. P., . . . Ziehn, T. (2021). The Climate Response to Emissions Reductions Due to COVID-19: Initial Results From CovidMIP [Article]. Geophysical Research Letters, 48(8), Article e2020GL091883. https://doi.org/10.1029/2020GL091883

[5] Kikstra, J. S., Vinca, A., Lovat, F., Boza-Kiss, B., van Ruijven, B., Wilson, C., Rogelj, J., Zakeri, B., Fricko, O., & Riahi, K. (2021). Climate mitigation scenarios with persistent COVID-19-related energy demand changes [Article]. Nature Energy, 6(12), 1114-1123. https://doi.org/10.1038/s41560-021-00904-8

[6] Le Quéré, C., Jackson, R. B., Jones, M. W., Smith, A. J. P., Abernethy, S., Andrew, R. M., De-Gol, A. J., Willis, D. R., Shan, Y., Canadell, J. G., Friedlingstein, P., Creutzig, F., & Peters, G. P. (2020). Temporary reduction in daily global CO2 emissions during the COVID-19 forced confinement. Nature Climate Change. https://doi.org/10.1038/s41558-020-0797-x

[7] Le Quéré, C., Peters, G. P., Friedlingstein, P., Andrew, R. M., Canadell, J. G., Davis, S. J., Jackson, R. B., & Jones, M. W. (2021). Fossil CO2 emissions in the post-COVID-19 era [Article]. Nature Climate Change, 11(3), 197-199. https://doi.org/10.1038/s41558-021-01001-0

[8] Liu, Z., Deng, Z., Zhu, B., Ciais, P., Davis, S. J., Tan, J., Andrew, R. M., Boucher, O., Arous, S. B., Canadell, J. G., Dou, X., Friedlingstein, P., Gentine, P., Guo, R., Hong, C., Jackson, R. B., Kammen, D. M., Ke, P., Le Quéré, C., . . . Schellnhuber, H. J. (2022). Global patterns of daily CO2 emissions reductions in the first year of COVID-19. Nature Geoscience, 15(8), 615-620. https://doi.org/10.1038/s41561-022-00965-8

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.

Hoe heeft corona klimaatverandering beïnvloed?

Deel deze pagina

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Bronnen

Gerelateerde items

Wat gaan burgers merken van de kosten die het tegengaan van klimaatverandering in Nederland met zich meebrengt?

Zijn de zes meest vervuilende landen degenen die de toekomst van de aarde bepalen?

De uitstoot van methaan door koeien is een natuurlijk proces. Hoe groot is de klimaatimpact van dit proces?