Wat voor nut hebben de Nederlandse klimaatmaatregelen op het wereldwijde toneel?

Het belang van Nederlands klimaatbeleid zit in vier dingen: 1) Klimaatverandering kan alleen gezamenlijk tegengegaan worden. Alle landen, of ze nu klein zijn of groot, hebben een steentje bij te dragen. 2) Het is eerlijk als rijke landen als Nederland eerder handelen dan armere landen. 3) Het Nederlandse klimaatbeleid kan als voorbeeld dienen voor andere landen. Voor landen die misschien niet in absolute zin zoveel bijdragen aan de uitstoot van broeikasgassen, is deze voorbeeldfunctie misschien wel de belangrijkste. 4) Alleen als Nederland zelf klimaatbeleid voert kan het geloofwaardig aandringen op verhogen van de ambitie van andere landen.

#klimaatbeleid #broeikasgasuitstoot

Nederland is dan wel een klein land, met de uitstoot van broeikasgassen op ongeveer 184 megaton CO₂-equivalenten in 2019 (0,4% van de wereldwijde uitstoot; CBS, 2021, Olivier & Peters, 2020), maar de Nederlandse klimaatmaatregelen zijn wereldwijd wel op vier manieren van belang.

pexels-paweł-fijałkowski-1253748.jpg

Afbeelding door Paweł Fijałkowski via Pexels

1. Klimaatverandering kan alleen gezamenlijk tegengegaan worden

Omdat broeikasgassen als CO₂ zich volledig mengen in de atmosfeer en zich daarmee niet aan landsgrenzen houden, is klimaatverandering alleen gezamenlijk op te lossen. Als iedereen zou zeggen: wij zijn een klein land en dragen nauwelijks bij aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, dus wij hoeven niks te doen, dan gebeurt er niks. Vergelijk het met vaccineren, belasting betalen of stemmen: alleen de optelsom van al die individuele bijdragen levert voldoende op. Elk CO₂-molecuul is er één. Bovendien heeft Nederland zich verbonden aan het klimaatakkoord van Parijs, en daarmee een internationale verplichting om een bijdrage te leveren aan het doel om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal ruim onder 2 °C en liefst 1.5 °C ten opzichte van het pre-industriële niveau.

In het Parijsakkoord staat dan ook dat ontwikkelde landen het voortouw moeten nemen.

2. De meeste mensen vinden het eerlijk als rijkere landen daar meer aan bijdragen

Veel mensen vinden het eerlijk als rijkere landen meer bijdragen aan het tegengaan van de temperatuurstijging. In het Parijsakkoord, waar Nederland zich aan verbonden heeft, staat dan ook dat ontwikkelde landen het voortouw moeten nemen (UNFCCC, 2015). Bovendien hebben die landen in het verleden vaak ook meer aan het probleem bijgedragen door hun economische ontwikkeling op basis van fossiele energie, met uitstoot van broeikasgassen als gevolg (van den Berg et al., 2020, van Vuuren et al., 2016, Robiou du Pont et al., 2017, Pan et al., 2017, Höhne & Blok, 2005, Höhne et al., 2013).

3. Nederland kan klimaatbeleid testen en daarmee als voorbeeld dienen voor andere landen

De kennis en ervaring die Nederland opdoet over klimaatbeleid, kan door andere landen gebruikt worden om hun klimaatbeleid vorm te geven. Ook technologische ontwikkelingen die hier plaatsvinden kunnen wereldwijd van belang zijn, omdat ook andere landen daar gebruik van kunnen maken. Dat is bijvoorbeeld in Duitsland en China het geval geweest met de ontwikkeling van zonnepanelen. Zo zou Nederland in kunnen zetten op infrastructuur om elektrisch rijden mogelijk te maken. Nederland zou de lessen daaruit kunnen delen met andere landen die elektrisch vervoer willen stimuleren, maar ook de bedrijvigheid die ontstaat kunnen exporteren.

elektrische auto.webp

Figuur 1: Nederland zou zich kunnen inzetten om elektrisch rijden mogelijk te maken. Bron: Pixabay.

4. Alleen als Nederland zelf klimaatbeleid voert kan het geloofwaardig aandringen op verhogen van de ambitie van andere landen

In dezelfde gedachtegang past een andere rol van Nederland op het wereldwijde toneel, namelijk via de klimaatonderhandelingen (zowel op Europees niveau als wereldwijd, onder de vlag van het Parijsakkoord). Daar kan Nederland als onderdeel van de Europese Unie, zoals het nu intern in Europa ook al doet, aansturen op meer ambitie. Geloofwaardigheid speelt daar echter wel een rol: de vraag om meer ambitie staat niet los van wat een land zelf aan klimaatbeleid doet, en hoe succesvol het daarin is.

Samenvattend

Nederlandse klimaatmaatregelen hebben wereldwijd op vier manieren nut: 1) Klimaatverandering kan alleen gezamenlijk tegengegaan worden, dus zowel kleine als grote landen hebben een steentje bij te dragen. 2) De meeste mensen vinden het eerlijk als rijkere landen zoals Nederland daar meer aan bijdragen; 3) Nederland kan klimaatbeleid testen en daarmee als voorbeeld dienen voor andere landen. 4) Alleen als Nederland zelf klimaatbeleid voert kan het geloofwaardig aandringen op verhogen van de ambitie van andere landen.

Hoe kwam dit artikel tot stand?

Dit antwoord is geschreven door ​​​​​Heleen van Soest

Reviewer: ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​Heleen de Coninck​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

Redacteur: ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​Frida S. Hoem​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
Gepubliceerd op: ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​22 maart 2021​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

[1] van den Berg et al. (2020) Implications of various effort-sharing approaches for national carbon budgets and emission pathways, Climatic Change 162 (1805-1822). https://link.springer.com/article/10.1007/s10584-019-02368-y

[2] CBS (2021) Hoe groot is onze broeikasgasuitstoot? https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/dossier-broeikasgassen/hoofdcategorieen/hoe-groot-is-onze-broeikasgasuitstoot-wat-is-het-doel-

[3] N. Höhne & K. Blok (2005) Calculating Historical Contributions To Climate Change – Discussing The ‘Brazilian Proposal’, Climatic Change 71:1-2 (141-173). DOI: 10.1007/s10584-005-5929-9

[4] N. Höhne, M. den Elzen & D. Escalante (2013) Regional GHG reduction targets based on effort sharing: a comparison of studies, Climate Policy 14:1 (122-147). DOI: 10.1080/14693062.2014.849452

[5] J.G.J. Olivier & J.A.H.W. Peters (2020) Trends in Global CO₂ and Total Greenhouse Gas Emissions: 2019 report. PBL Netherlands Environmental Assessment Agency, The Hague https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2020-trends-in-global-co2-and-total-greenhouse-gas-emissions-2019-report_4068.pdf

[6] X. Pan, M. G. J. den Elzen, N. Höhne, F. Teng & L. Wang (2017) Exploring fair and ambitious mitigation contributions under the Paris Agreement goals, Environmental Science & Policy 74 (49-56) DOI: 10.1016/j.envsci.2017.04.020

[7] Y. Robiou du Pont, M. L. Jeffery, J. Gutschow, J. Rogelj, P. Christoff & M. Meinshausen (2017) Equitable mitigation to achieve the Paris Agreement goals, Nature Clim. Change 7:1 (38-43) http://pure.iiasa.ac.at/id/eprint/14181/

[8] UNFCCC (2015) Paris Agreement: Decision 1/CP.17 - UNFCCC document FCCC/CP/2015/L.9/Rev.1, UNFCCC http://unfccc.int/resource/docs/2015/cop21/eng/l09r01.pdf

[9] van Vuuren et al. (2016) Wat betekent het Parijsakkoord voor het Nederlandse langetermijn-klimaatbeleid? Den Haag: PBL. https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2016-wat-betekent-het-parijsakkoord-voor-het-nederlandse-langetermijn-klimaatbeleid-2580_1.pdf

©De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.