Onderzoek naar gezonde, traditionele menu’s
De WHO en FAO hebben een definitie van wat een duurzaam, gezond voedingspatroon is “Duurzame, gezonde voedselpatronen zijn voedselpatronen die alle dimensies van iemands gezondheid en welzijn bevorderen, met een lage milieubelasting, en die toegankelijk, betaalbaar, veilig, gelijkwaardig en cultureel acceptabel zijn. Ze ondersteunen de bescherming van biodiversiteit en de gezondheid van de aarde.” (1)
Van de traditionele voedingspatronen die nu vooral zijn onderzocht wordt aangeven dat het traditionele Mediterrane menu niet alleen goed is voor onze gezondheid, maar ook een lage milieu-impact heeft (2). Datzelfde geldt voor het traditionele Scandinavische menu (3). Het traditionele menu van de Lage Landen (1900-1940) blijkt wat betreft voedingswaarde dicht bij het Mediterrane te komen en heeft een hogere GHGE-LU score. Dit geeft aan dat het menu een lagere milieu-impact heeft, zeker als het nog verder geoptimaliseerd wordt met wat meer groente en fruit en wat minder zout (figuur 1) (4). Het komt ook aardig in de buurt van de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad (5).

Figuur 1. Een traditioneel, geoptimaliseerd menu van de lage landen is duurzamer (in broeikasgasemissies GHGE en landgebruik LU) en net zo gezond als een mediterraan menu. Een hogere score op de x-as betekent duurzamere en een hogere score op de y-as gezonder (4).
De Gezondheidsraad adviseert sinds 2015 vanuit zowel gezondheid als duurzaamheid minder dierlijk en meer plantaardig te eten. De Gezondheidsraad baseert zich hierbij op onderzoek naar traditionele voedingspatronen, zoals het Mediterrane of Scandinavische menu, die gekenmerkt worden door minder dierlijke en meer plantaardige voedingsmiddelen:
- Voedingspatroon dat veel groente, fruit, volkoren producten, noten, peulvruchten, plantaardige oliën, halfvolle en magere zuivel, gevogelte en vis levert,
- Dat weinig rood en bewerkt vlees, volle zuivel, harde vetten[KH1] (bijvoorbeeld roomboter en kokosolie), keukenzout en dranken (en andere producten) met toegevoegd suiker bevat en
- dat matig is in alcohol (5).
Daarnaast is het belangrijk niet meer te eten dan je nodig hebt, één keer per week vis te eten van duurzame herkomst, en geen voedsel te verspillen (6).